Verklaring NVSA inzake visueel toezicht op EBI/AIT

Amsterdam, 2 december 2025

Zoals bekend heeft een groep strafrechtadvocaten in een brief aan alle hoofdofficieren en presidenten van rechtbanken en hoven laten weten niet langer hun cliënten te bezoeken die gedetineerd zijn in een EBI (Extra Beveiligde Inrichting) of op een AIT (Afdeling Intensief Toezicht). Aanleiding hiervoor is de niet weggenomen zorg rond de vertrouwelijkheid van de gesprekken tussen advocaat en cliënt. Als gevolg daarvandreigen grote vertragingen in de betreffende strafzaken. Naar verluidt zijn de eerste aanhoudingsverzoeken al gehonoreerd.

Het bestuur van de NVSA hecht eraan op te merken dat het de in de brief geuite zorgen onderschrijft. Omdie reden heeft de NVSA die brief ook ondertekend. Het staat buiten kijf dat zonder gegarandeerde vertrouwelijkheid een adequate verdediging niet mogelijk is. Verdachten zullen immers niet de noodzakelijke openheid naar hun advocaat kunnen betrachten zolang derden van de inhoud van de gesprekken kenniskunnen nemen. Zonder vertrouwelijk contact tussen advocaat en cliënt is een eerlijk proces niet mogelijk.

Helaas is dat besef onvoldoende doordrongen bij de Staatssecretaris en Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI). Ondanks de nadrukkelijk door de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) en de opstellers van de brief geuite bezwaren is er tot op heden geen enkele duidelijkheid geboden over de vertrouwelijkheid. Heldere antwoorden op vragen over bijvoorbeeld cameratoezicht op dossiers en aantekeningen of de mogelijkheid van het meelezen en -luisteren blijven uit. Evenmin is duidelijk wie er toegang heeft tot digitaal opgeslagen beeld- of geluidsmateriaal. Dat alles is volstrekt onacceptabel. Onder die omstandigheden kunnen advocaten hun werk niet naar behoren doen. In dat verband is nog van belang op te merken dat advocaten op grond van de geldende gedragsregels en kernwaarden vertrouwelijk contact met hun cliënt dienen te garanderen.

In zoverre is zeer invoelbaar dat advocaten kiezen voor de verregaande stap niet langer hun in de EBI/AIT gedetineerde cliënten te bezoeken. Zonder een goed geborgde vertrouwelijkheid is een dergelijk bezoek immers zinloos, terwijl het doorgaan met de bezoeken de genomen maatregelen legitimeert.

De NVSA staat in nauw contact met de NOvA als het gaat om de gesprekken die de NOvA voert met het Ministerie. Daarnaast heeft de NVSA, gelet op het zaaksoverstijgende en principiële karakter van dat geding, steun aangeboden aan de advocaten die deze voor advocaten en cliënten onacceptabele wijze van toezicht aan de Voorzieningenrechter hebben voorgelegd. De NVSA sluit verdere maatregelen niet uit. Het bestuurroept de leden dan ook op ons van input te blijven voorzien zodat een stevig weerwoord kan blijven worden geboden.

Namens het bestuur van de NVSA,

D.W.H.M. Wolters
Voorzitter

Verklaring NVSA Inzake Visueel Toezicht Op EBI:AIT